Er zijn erg veel mensen uit Duitsland weggegaan, maar nog veel meer zijn gebleven. De nazi’s kunnen nu eenmaal niet al hun tegenstanders vermoorden of opsluiten. Dan zouden ze tweederde van de bevolking gevangen moeten nemen. Er wordt uiteraard naar een modus vivendi gezocht. Zowel op persoonlijk als op zakelijk vlak raken de belangen van de nazi’s en die van hun tegenstanders met elkaar verweven. Hier gaan honderdduizenden mensen omhoog en daar juist naar beneden, als in een reuzenrad. Degenen die opstijgen en degenen die zinken zijn aan elkaar gekoppeld en dat weten ze. Overal bieden vervolgers de vervolgden aan om hun positie of hun bezit te redden, op voorwaarde dat ze er een aandeel in krijgen. De hele naziomwenteling is welbeschouwd niet meer dan een optelsom van honderdduizenden kleine zakelijke transacties.

Een reactie achterlaten