Leopold III, zijn werk, zijn betekenis

In zijn politieke testament wil Leopold niet toegeven dat hij in de zomer van 1940 verkeerd heeft gegokt en dat de regering-Pierlot door een speling van het noodlot aan de zijde van de overwinnaars is beland. Leopold is en blijft verblind door zijn eigen grote gelijk. Hij wijst tijdens de bezetting alle contacten af met de Belgische regering te Londen, ook als die de hele tijd benadrukt dat bij de bevrijding van het grondgebied de monarchie zal hersteld worden. Hubert Pierlot en zijn ministers zijn bereid de spons te halen over wat er in mei 1940 is voorgevallen, maar Leopold weigert ook maar iets te vergeven of te vergeten van de politieke verwijten die Belgische politici hem na de capitulatie vanuit Frankrijk hebben toegestuurd.
Onmiddellijk na de geallieerde invasie in Normandië wordt Leopold met zijn familie in juni 1944 naar Duitsland gedeporteerd. Het politieke testament slaat de in september uit Londen teruggekeerde premier Pierlot met verbijstering. Het is een ware tijdbom die verdere samenwerking tussen de teruggekeerde regering en de koning vrijwel onmogelijk maakt. Om verder onheil in het pas bevrijde land te voorkomen geeft de regering er geen ruchtbaarheid aan. Het testament vertroebelt niet enkel de situatie in België, maar heeft ook internationale repercussies. Leopold had immers zijn grootmaarschalk gevraagd de tekst ook te bezorgen aan de Britse premier en aan koning George VI. Bij Anthony Eden laat het document een bijzonder onaangename nasmaak na; in zijn ogen heeft Leopold III niets geleerd en niets vergeten. Na lectuur van het testament zegt de oorlogspremier Winston Churchill onomwonden: ‘It stinks.’