Uit “Homo Deus – Een kleine geschiedenis van de toekomst” door Yuval Noah HARARI

Achter dit monsterlijke kernwapenschild wisten de liberale democratie en de vrije markt het uit te zingen in hun laatste bastions en konden westerlingen genieten van seks, drugs en rock’n-roll en van wasmachines, koelkasten en televisies. Zonder kernbommen waren er geen Beatles geweest, geen Woodstock en geen overvolle supermarkten. Maar medio jaren zeventig leek de toekomst toe te behoren aan het socialisme, kernbommen of geen kernbommen.
En toen veranderde alles. De liberale democratie kroop uit de vuilbak van de geschiedenis, veegde zichzelf schoon en veroverde de wereld. De supermarkt bleek veel sterker dan de goelag. (…) Eind jaren tachtig, begin jaren negentig veranderde de liberale golf in een ware tsunami die het machtige Sovjetrijk wegspoelde en verwachtingen wekte over het einde van de geschiedenis. Na decennia van nederlagen en tegenslagen behaalde het liberalisme een beslissende overwinning in de Koude Oorlog en kwam als overwinnaar uit de humanistische geloofsoorlogen, zij het niet geheel ongeschonden. (…)

Wederom geloofden de mensen dat je het individu gewoon meer vrijheid moet geven om tot een vreedzame, welvarende wereld te komen. De hele twintigste eeuw lijkt achteraf één grote vergissing. In het voorjaar van 1914 racete de mensheid nog over de liberale snelweg, maar ineens nam ze de verkeerde afslag en kwam op een doodlopende weg terecht. Vervolgens waren er acht decennia, twee gruwelijke wereldoorlogen en een dito Koude Oorlog voor nodig om weer op de snelweg te komen. Natuurlijk waren die decennia geen totale verspilling, want ze brachten ons wel antibiotica, kernenergie en computers, plus nog feminisme, dekolonisatie en vrije seks. Bovendien heeft het liberalisme een gevoelige klap gehad en is het minder zelfvoldaan dan een eeuw geleden. Het heeft verscheidene ideeën en instituten overgenomen van socialistische en fascistische rivalen, met name de wens om het grote publiek te voorzien van onderwijs, gezondheidszorg en sociale zekerheid. Maar aan de kern van het liberale pakket is verrassend weinig veranderd. Het liberalisme ziet individuele vrijheden nog steeds als het hoogste goed en gelooft nog sterk in de kiezer en de klant.

Een reactie achterlaten