Artikel uit Doorbraak.be dd. 17 maart 2018 – auteur Ludo Abicht

Over Kafka en de Sjoa:

Alle drie de zussen van Kafka – ‘die hem beminden en aanbaden als een soort hoger wezen’, zoals zijn nichtje Gerti Hermann later schreef – waren slachtoffer geworden van de nazi’s. Elli (de oudste, die volgens Kafka het meest op hem leek) en Valli (de middelste) werden eind 1941 naar het getto van Lodz gedeporteerd en in september 1942 naar de gaskamers van Chelmno gestuurd. Ottla, de jongste en vrolijkste van Kafka’s zussen, werd van Theresienstadt, vijftig kilometer ten zuiden van Praag, naar Auschwitz gevoerd, waar ze in oktober 1943 is vermoord. En Max Brods enige broer Otto, die Kafka ook goed had gekend, werd eind oktober 1944 met zijn vrouw en dochter op transport gezet van Theresienstadt naar Auschwitz, waar ze alle drie zijn omgebracht.

Heller had er nog andere slachtoffers van Duitse oorlogsmisdaden aan kunnen toevoegen: Kafka’s geliefde Milena Jesenska, als Tsjechische en met een Weense jood getrouwde dissidente in 1944 in kamp Ravenbück vermoord. Kafka’s tweede verloofde, Julie Wohryzek, in 1944 in Auschwitz omgebracht. Kafka’s lievelingsoom Siegfried, die op de avond voor zijn deportatie naar Theresienstadt zelfmoord pleegde. En Kafka’s vriend Jizchal Löwy, de Jiddische toneelspeler, omgekomen in Treblinka. Ook zijn minstens vijf van Kafka’s oude klasgenoten in de kampen vermoord.