Het begrip leidcultuur werd door de al vernoemde Duits-Syrische politicoloog Bassam Tibi geïntroduceerd in zijn boek Europa ohne Identität? Het boek verscheen in 1998, maar pas vandaag, meer dan twintig jaar later, valt op hoe voorspellend – en onheilspellend – dat boek juist was. Tibi poneerde dat zonder een duidelijk beeld van zichzelf, Europa geen antwoord zou kunnen bieden op de uitdagingen die gesteld worden door de aangroeiende gemeenschap van moslims op het continent. Zonder duidelijke spelregels zouden de islamitische migratiegemeenschappen ten prooi vallen aan fundamentalistische zedenpredikers die hen steeds verder het pad van de radicale politieke islam zouden opdrijven. Tibi voorzag een tweevoudig antwoord: enerzijds het ontwikkelen van een leidcultuur waaraan zowel nieuwe als oude Europeanen zich moeten conformeren en anderzijds de euro-islam. Een euro-islam die volgens Tibi zou moeten voldoen aan vier voorwaarden: de scheiding van kerk en staat aanvaarden, tolerantie ten opzichte van andersdenkenden en -gelovigen, de opgave van de concepten jihad en sharia, en de aanvaarding dat de islamitische geloofsgemeenschap slechts één onder vele is en dat geen enkele van die gemeenschappen aanspraak kan maken op de absolute waarheid. Sinds het ‘Wir schaffen das‘ van Angela Merkel werd Tibi overigens zeer pessimistisch over de slaagkansen van een euro-islam. De enorme en ongecontroleerde influx van moslimmigranten na de zomer van 2015 maakte al zijn werk ongedaan. ‘Ik heb gevochten en verloren’, schreef hij met nauwelijks verholen moedeloosheid in het voorwoord van de heruitgave van ‘Europa ohne Identität?‘ in 2016.