In 1866 waren de Joden de eersten die hun huizen verloren in het Joods-Arabisch conflict

Het onderstaande krantenknipsel komt uit ‘The Occident and American Jewish Advocate‘, “de eerste succesvolle Joodse vervolgreeks in de Verenigde Staten” van april 1867.

Het is een gedeeltelijke reproductie van een rapport van Sir Moses Montefiore (1784-1885) gericht aan de Raad van Afgevaardigden van de Britse Joden (Sir Moses Montefiore’s Report to the Board of Deputies of British Jews), wellicht van het vorige jaar of misschien nog wel eerder.

Vertaald in het Nederlands luidt het als volgt:

Op zaterdag 14 april, na de ochtenddienst, wandelde ik wat rond door de tuin en was erg verheugd met de verbetering van de plaats sinds mijn laatste bezoek aan Jeruzalem. Ik betreur echter dat ik helaas niet hetzelfde kan berichten van de gronden in Jaffa, die helaas verhuurd werden aan mensen die niet in staat bleken zich te verzetten tegen de dreigende aanvallen van de naburige Arabieren en de plaats helemaal hebben verlaten. Met het gevolg dat de huizen compleet werden vernield en de bomen vernietigd. 

[..]

Ik ben op dit moment, echter, in communicatie met Chef Haham van de Marokkaanse congregatie in Jeruzalem in verband met deze kwestie. Als er voldoende middelen kunnen worden verkregen voor dat doel, hoop ik dat ik vier of vijf families die thans de plek hebben verlaten zich opnieuw vol ijver zullen inzetten voor de teelt van het land, dat van grote waarde is en het onmiddellijk zullen beveiligen met een hekken om zijn grenzen te markeren.

Dit moet beslist één van de eerste aanslagen van de Arabieren zijn geweest ten aanzien van de Joodse gemeenschap in Israël. Tot dan leek de Arabische aanslag op de Joodse nederzetting Petah Tikvah in 1886, twintig jaar later, met ‘die eer’ te gaan lopen.

Er vonden reeds eerder aanvallen plaats op Joden in 1834 in Safed en hetzelfde jaar ook in Hebron maar die leken eerder bij toeval zijn gebeurd in de marge van interne Arabische gevechten. Later zullen er nog veel meer aanslagen volgen naarmate de Joden massaal naar Palestina begonnen uit te wijken.

Die nieuwe exodus trok pas op gang met de Eerste Aliyah die begon in 1882…

Vroege Joodse kolonisten (Biluim) in Arabische kledij  ‘Palestina’ ergens in de jaren 1880

Aliyah
Tussen 1882 en 1903, ook wel de Eerste Aliyah genoemd, immigreerden ca. 35.000 Joden naar het zuid-westen van Syrië, een gebied dat toen een provincie was van het (Turkse) Ottomaanse Rijk en dat na de verovering in 1917 door de Britten vanaf 25 april 1920 het Britse Mandaat voor Palestina zal worden genoemd. Een minderheid waren Joden uit Jemen, maar de overgrote meerderheid van deze eerste massale Joodse immigratie waren Russische Joden die gevlucht waren voor de pogroms onder het Tsaristisch regime ten tijde van het Russische Keizerrijk.

Op 13 maart 1881 was namelijk de Russische Tsaar Alexander II (1818-1881] vermoord tijdens een bomaanslag en de bestuursorganen legden de schuld voor deze moord bij de Joden. Niettegenstaande later zal blijken dat de  aanslag was uitgevoerd  door de politieke activist Ignacy Hryniewiecki van de extreemlinkse organisatie Narodnaya Volya (‘De Wil van het Volk’.)

Door zijn opvolger, Tsaar Alexander III (1845-1894), werden in mei 1882 de Meiwetten gestemd (goed te vergelijken met de Neurenbergse Rassenwetten van 1935). Die wetten beperkten de bewegingsvrijheid van de Russische Joden en verplichte hen om in bepaalde afgebakende agragrische gebieden te wonen. Die Pale of Settlement (Joods Vestigingsgebied) dat was opgericht door Tsarina Catherina II de Grote (1729-1796) in 1791 en nog aangescherpt werd door de Meiwetten, zal van kracht blijven tot aan de Russische Revolutie van 1917.

In de nasleep van de moord en de discriminerende antisemitische Meiwetten, volgde een hele reeks van pogroms op de Joden met het gekende gevolg dat vele Joden naar het buitenland trachten te ontkomen en dus ook naar hun heimat in het Heilig Land van hun voorouders… om daar opnieuw vervolgd en opgejaagd te worden door de Arabieren en vanaf 1917 tot 14 mei 1948 ook nog eens door hun Britse bezetters.