“De mens sterft uit door wat we zelf gecreëerd hebben”  (www.deredactie.be)

De mensheid loopt het risico om uit te sterven door een reeks bedreigingen die we zelf gecreëerd hebben. Dat zegt de Britse professor Stephen Hawking in een lezing die de omroep BBC later deze maand zal uitzenden.

Stephen Hawking, de wereldberoemde Britse fysicus en kosmoloog, verzorgt dit jaar de zogenoemde “Reith Lectures”, een jaarlijkse lezingenreeks op radiozender BBC 4 die als doel heeft om de luisteraars kennis en stof tot debat bij te brengen over belangrijke hedendaagse thema’s. Thema van Hawkings lezingen is het onderzoek naar zwarte gaten. In een van zijn antwoorden op vragen van het publiek liet hij een opvallende waarschuwing noteren.

“De mensheid loopt gevaar door bedreigingen die we zelf gecreëerd hebben”, zegt hij. Hij noemt kernoorlogen, de opwarming van de aarde en genetisch gecreëerde virussen als mogelijke scenario’s. Verdere ontwikkeling in de wetenschap en technologie zal nóg nieuwe manieren voortbrengen waarop de dingen fout kunnen lopen.”

“Hoewel de kans op een ramp voor de planeet aarde op eender welk moment veeleer klein mag zijn, wordt ze elk jaar wel groter. En die ramp wordt een bijna-zekerheid in de komende duizend tot tienduizend jaar”, zegt Hawking.

Als we ervan uitgaan dat de mensheid uiteindelijk “kolonies” zal kunnen stichten in andere werelden, zal ze kunnen overleven, meent de Brit. “Tegen die tijd zouden we ons verspreid moeten hebben in de ruimte, naar andere sterren en planeten, zodat een ramp op aarde niet noodzakelijkerwijs het einde van het menselijk ras hoeft te betekenen.”

Het zal wel nog op zijn minst honderd jaar duren voor we zelfvoorzienende kolonies in outer space kunnen vestigen, dus in de tussentijd “moeten we wel voorzichtig zijn”, waarschuwt Hawking.

Het is niet de eerste keer dat Hawking doom and gloom spreekt over de toekomst van de mens. Zo wees hij eerder al op het potentiële gevaar van artificial intelligence (AI, oftewel kunstmatige intelligentie) om zo krachtig te worden dat het het einde van de mens kan betekenen.

We gaan niet stoppen met vooruitgang te maken, we gaan de vooruitgang ook niet terugdraaien, dus we moeten de gevaren erkennen en ze controleren.

Het lijkt misschien vreemd dat een van de meest prominente figuren van de hedendaagse wetenschap de wetenschappelijke vooruitgang zelf benoemt als de grootste bron van nieuwe bedreigingen. Toch is Hawking ervan overtuigd dat er manieren gevonden zullen worden om daarmee om te gaan.

“We gaan niet stoppen met vooruitgang te maken, we gaan de vooruitgang ook niet terugdraaien, dus we moeten de gevaren erkennen en ze controleren. Ik ben een optimist en ik geloof dat we dat kunnen.”

Toekomstige wetenschappers moeten volgens hem vasthouden aan een gevoel van verwondering over ons enorme en complexe universum. “Maar ze moeten zich ook bewust zijn van hoe wetenschappelijke en technologische vooruitgang de wereld verandert, en ze moeten de mensen helpen om dat te begrijpen.”

“Het is belangrijk om er zeker van te zijn dat die veranderingen ons in de juiste richting sturen. In een democratische samenleving betekent dit dat iedereen een basisbegrip van wetenschap moet hebben om gefundeerde beslissingen over de toekomst te nemen. Dus leg duidelijk uit wat je wil doen op wetenschappelijk vlak, en wie weet, misschien ga je het zelf ook nog wel eens begrijpen.”