Nadat vier islamitische landen in het tijdperk-Trump/Netanyahu de historische Abraham-akkoorden tekenden, komt het moment dat ook in het tijdperk-Biden/Bennett enkele islamitische landen de banden met Israel gaan normaliseren. Op korte termijn is de verwachting dat de Comoren en de Malediven de Akkoorden zullen tekenen, volgens verschillende Israelische en internationale bronnen. Ook de gesprekken met Saoedi-Arabië en Indonesië vorderen gestaag. Verschillende functionarissen spraken tevens de hoop uit dat Koeweit en zelfs Qatar vrede en vooruitgang willen en Israel erkennen als land en serieuze gesprekspartner.
De Verenigde Staten bemiddelen in gesprekken tussen Israel en Indonesië en Saoedi Arabië. Een hooggeplaatste functionaris van het Israelische ministerie van Buitenlandse Zaken bevestigde onder andere dat er achter de schermen druk wordt gewerkt aan de betrekkingen. Het uiteindelijke doel is normalisatie, waarbij de Abraham-akkoorden hebben bewezen een goed raamwerk te bieden. Israel heeft geen officiële diplomatieke banden met de twee landen, alhoewel er wel veelvuldig onofficieel en clandestien contact is. Ook met Indonesië is er contact over handel, toerisme en veiligheid. “Dit zijn de twee landen waarmee we een akkoord willen bereiken, maar het is een langzaam proces dat veel tijd en moeite kost. We hopen er het beste van“, aldus de functionaris.
Een akkoord met Indonesië, het grootste moslimland ter wereld, en Saoedi-Arabië, de bakermat van de islam, zou een grote diplomatieke overwinning zijn voor Israel. Toch kijkt zij ook verder in de regio. Mogelijke deals met Oman, Koeweit en Qatar komen regelmatig in de media. Oman zou als de neutrale macht in de regio vooralsnog de boot afhouden, evenals het oliestaatje Koeweit. Qatar, dat met Israelische toestemming geld stuurt naar de Gazastrook, zou mogelijk ook een gesprekspartner kunnen worden, helemaal nu de diplomatieke stand-off met de buurlanden lijkt opgelost.
Vrede met Comoren en de Malediven
Volgens diplomatieke bronnen zijn de belangrijkste kandidaten om de banden met Israel te normaliseren de twee kleine eilandstaten in de Indische Oceaan: de Comoren en de Malediven. Beide staten hebben een islamitische bevolkingsmeerderheid. De bronnen stelden dat er lopende contacten waren. Er zijn echter nog geen aanwijzingen dat officiële aankondigen volgen in de nabije toekomst.
De Comoren, een kleine archipel in de Indische Oceaan, hebben Israël nooit erkend, maar Israëlische functionarissen bevestigden afgelopen oktober dat de VS Comorese en Israëlische functionarissen bij elkaar hadden gebracht om normalisatie te bespreken. De Comoren zijn lid van de Arabische Liga. Israel had in het verleden slechte banden met de Comoren, terwijl het wisselende contacten onderhield met de Malediven. De Malediven verbraken alle contacten in de jaren ’10, al zijn Israelische toeristen nog wel welkom.
De hand van Biden
Na de dramatische aankondigingen van de Abraham-akkoorden in 2020 over een reeks Arabische staten die de betrekkingen met Israel normaliseren, verwachtten velen dat het momentum zich zou voortzetten in 2021. Met Naftali Bennett aan het hoofd van een nieuwe Israelische regering en Joe Biden in het Witte Huis, zijn er echter geen verdere overeenkomsten getekend. Tot dit punt. De juwelen in de kroon van de Abraham-akkoorden zouden Saoedi-Arabië en Indonesië zijn, een bekroning op het werk van Trump, bewerkstelligd door de Biden-regering.
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken besprak vorige week met hoge Indonesische functionarissen de mogelijkheid dat ‘s werelds grootste moslimland diplomatieke banden met Israel aangaat. Nog tijdens de ontmoeting in augustus tussen Bennett en Biden vermeed de Amerikaanse president het gebruik van de term ‘Abraham-akkoorden’. De afgelopen maanden heeft de regering-Biden echter een grotere interesse getoond in het bevorderen van de akkoorden en ze ook bij hun naam te noemen. Nu blijkt dat Biden, ondanks grote onrust in het binnenland, Blinken wel degelijk in de doe-stand heeft gezet.
Bestaande akkoorden als lokaas
Israel erkent het belang van tastbaar succes van bestaande akkoorden, wat een stimulans zou kunnen zijn voor landen die momenteel op het punt staan om ook normalisatieovereenkomsten te ondertekenen. Zo tekenden de VAE en Bahrein al meerdere deals met Israel in het afgelopen jaar. Onderdeel van die inspanning is het voltooien van het normalisatieproces met Marokko en Soedan.
De Marokkaanse minister van Buitenlandse Zaken zou eind 2021 Israel bezoeken om de ambassade van zijn land in Tel Aviv te openen, maar moest zijn reis uitstellen vanwege de golf van de omikron-variant van het coronavirus. De relatie met Rabat ligt op schema en vordert gestaag, volgens diplomatieke bronnen. Met ernstige politieke instabiliteit in Soedan, waar de president onlangs aftrad, heeft het land veel dringendere zaken dan vooruitgang te boeken bij normalisatie met Israel.