“Alle rivieren stromen naar de zee” – Elie Wiesel (1928-2016)

Aan de vooravond van de Zesdaagse Oorlog (5 tot 10 juni 1967)

… Generaal Yitzak Rabin, chef van de generale staf, trekt zijn burgerkleren aan en gaat David Ben Gourion, de vader van het leger zoniet van de staat, in diens kibboets in de Negev naar zijn mening vragen. Ben Gourion adviseert geduld te hebben. Vooral geen oorlog, zegt hij bij herhaling. Zijn advies? Een op verschansing gerichte politiek en strategie. Hij gebruikt de bewoordingen ‘Titchapru, leg defensieve loopgraven aan’. Volgens hem is de kans groot dat een oorlog op een nationale ramp uitloopt. ‘Onze aanbeden en verheerlijkte leider van eertijds had het vertrouwen in het leger verloren,’ zal Rabin me later uitleggen.

Mijn meester Saul Lieberman heeft meer vertrouwen. Zijn argument heeft niets te maken met krijgskunst, maar met theologie en met… financiën. ‘De Heer,’ zegt hij, ‘is ook bankier. Hij heeft zoveel in de geschiedenis van ons volk geïnvesteerd dat hij zijn handen er niet meer vanaf kan trekken zonder dat zijn inzet erbij inschiet.’