Correlatie is geen causaliteit, maar als je het feit dat een groot deel van de islamitische doctrine antihumanistisch is combineert met het feit dat veel moslims geloven dat de islamitische doctrine onfeilbaar is – en daar het feit aan toevoegt dat de moslims die onliberale politiek voeren en gewelddadige handelingen verrichten zeggen dat z dat doen omdat ze die doctrine naleven -, is het wel wat overdreven om te stellen dat de inhumane gebruiken niets te maken hebben met religieuze toewijding en dat de echte oorzaak olie, kolonialisme, islamofobie, orïentalisme of zionisme is. Voor degenen die zich alleen door data laten overtuigen: in wereldwijde onderzoeken van waarden waarin elke variabele die sociale wetenschappen graag meten wordt meegenomen (zoals inkomen, scholing en onafhankelijkheid van olie-inkomsten), voorspelt de islam zelf een extra hoeveelheid patriarchale en andere onliberale waarden in landen en bij individuele personen. In niet-islamitische samenlevingen geldt hetzelfde voor moskeebezoek (in islamitische maatschappijen zijn de waardeb zo alomtegenwoordig dat moskeebezoek niet uitmaakt).
AL deze verontrustende patronen golden ooit voor het christendom, maar met het begin van de Verlichting is er in het Westen een proces in gang gezet (dat nog steeds aan de gang is) om kerk en staat te scheiden, een seculiere burgermaatschappij te creëren en haar instituten te baseren op een universele humanistische ethiek. In de meeste landen met een moslimmeerderheid gebeurt dat nauwelijks. Historici en sociale wetenschappers (van wie er vele moslim zijn) hebben aangetoond dat de wurggreep van de islamitische landen hun economische, politieke en sociale vooruitgang belemmert.