Nederland markeerde donderdag de 80ste verjaardag van de “Februaristaking” in Amsterdam en andere Nederlandse steden en dorpen tegen de razzia van Joden door de bezettende nazi’s.
Tienduizenden Nederlandse burgers namen deel aan een algemene staking die begon op 25 februari 1941 nadat meer dan 400 Joodse mannen in beslag waren genomen en naar de concentratiekampen Buchenwald en Mauthausen waren gedeporteerd. Onder leiding van de verboden Nederlandse Communistische Partij werd de staking expliciet gehouden uit solidariteit met de vervolgde Nederlandse Joodse gemeenschap.
Na te zijn begonnen met een massale uitval door trambestuurders in Amsterdam, breidde de staking zich uit naar andere sectoren en vervolgens naar andere delen van het land, waaronder de steden Hilversum en Utrecht in het oosten en zuiden van Nederland. De staking werd binnen twee dagen op brute wijze neergeslagen door de Duitse politie.
Het blijft de eerste en enige directe actie tegen de nazi-uitroeiing van Europese Joden tijdens de Tweede Wereldoorlog.
De ceremonie van donderdag werd uitgezonden op de nationale televisie en werd op veel kleinere schaal gehouden dan de bedoeling was vanwege de COVID-19-protocollen voor de volksgezondheid.
Onder degenen die de plechtigheid in het centrum van Amsterdam toespraken, was burgemeester Femke Halsema. Ze bracht hulde aan de “mannen en vrouwen, van alle rangen en standen, die samenkwamen in solidariteit met de Joodse inwoners van onze stad.”
Geert Mak, een Nederlandse historicus en schrijver, waarschuwde de aanwezigen dat antisemitische en racistische ideeën weer mainstream werden:
Het jargon, de taal, de ideeënwereld in die tijd, ze zijn weer onderdeel geworden van het normale, openbare en politieke debat. Plots zijn het geen historische theorieën of angstaanjagende herinneringen meer. Nee, het is heel concreet terug.
Nederlandse Joden op weg naar eindstation Auschwitz en Sobibor
Het ontstaan van een mythe
Andermaal werd weer de Februaristaking herdacht. Uniek in Europa, het enige massaprotest tegen de Jodenvervolging. Je hoort sindsdien wel dat heel Nederland in het verzet zat. Dat hier 75 procent van de Joden is vermoord, en je in nazi-Duitsland je leven als Jood nog meer zeker was, daar zwijgt men over. Immers: Nederland stond als één man op tegen den Mof. Alleen: dat is een mythe.
Die Februaristaking was allereerst een communistische werkstaking tegen salarisverlagingen en de overname van de vakbonden door NSB’ers. Dat staat in zoveel woorden op het beroemde pamflet ‘STAAKT!!!’: “Dan krijgt ge de kans Woudenberg uit het N.V.V. te jagen! Stelt ook overal uw eisen voor verhoging van loon en steun!”
Die Joden, die waren voor de Communistische Partij van Nederland bijzaak. Dat de staking uitliep op een massaprotest tegen de pogroms verraste zelfs hen. Niettemin claimde de CPN tot diep in de jaren zestig de Februaristaking als haar initiatief. Waardoor, bizar genoeg, de door de PvdA gedomineerde gemeente haar eigen herdenking hield, om niet samen op te hoeven lopen tegen antisemitisme met CPN’ers die tegelijkertijd de Jodenhaat onder Stalin toejuichten.
Ook nu nog claimt ‘links’ ongehinderd die herdenking. Ons volk stond immers als één man op tegen den Mof – en die ene man heet Max van den Berg. Hoogbejaard communist, ex-redacteur van partijblad De Waarheid en nog steeds poserend als Februaristaker en ondersteuner van de herdenking. En trouwens ook als ‘oprichter Auschwitz Comité’, zoals hij in november nog vermeld stond op affiches en website van het van linkse griezels vergeven ‘alternatieve’ Comité Kristallnacht Herdenking.
In werkelijkheid werd dat Auschwitz Comité in 1956 opgericht door Joodse kampoverlevers, die vroeg of laat allemaal in botsing kwamen met de CPN. En dus werd hun naam weggesmokkeld – een bekend recept. Na recente kritiek veranderde zelfs dat ‘alternatieve’ Kristallcomité recent de rol van ‘oprichter’ Van den Berg in ‘organiseerde in de jaren ‘50 mede de eerste Auschwitzherdenkingen en [stond] aan de wieg van het latere Auschwitzcomité.’