Uit www.knack.be – Opinies – Louis IDE – algemeen secretaris NVA en arts

‘De echte vraag voor SP.A: secularisatie of de islamitische achterban ontzien?’

Hoewel SP.A al maanden in een voorzittersstrijd verwikkeld zit, heeft de partij nog niet gedebatteerd over de botsing tussen ‘nieuwe’ en ‘klassieke’ socialisten, merkt Louis Ide (N-VA) op. Het debat over de toekomst van de sociaaldemocratie vindt hij veel interessanter. ‘Moeten ze verder streven naar een volledig secularisatie of moeten ze herpositioneren om hun islamitische achterban niet voor het hoofd te stoten?’

Een hele week lang legde De Morgen een dreigend schisma bloot binnen de SP.A. Er werd stevig ingehakt op Bruno Tobback met veelal anonieme bronnen en zowaar Steve Stevaert die sprak vanuit het graf. De reeks van Yves Desmet ging er zo hard op door dat ik me afvroeg of het underdog-gevoel van de SP.A-militant nu niet gaat meespelen in de voorzittersverkiezing. Maar op zich interesseert die strijd me amper als N-VA’er.

Veel interessanter dan het voorzittersdebat is het debat over de toekomst van de sociaaldemocratie in Vlaanderen. In Doorbraak brak Tom Garcia een lans voor meer regionalisme in de SP.A. Van een Vlaams-nationalist zou u nu in dit stuk hetzelfde verwachten. Ik wil het echter over een andere boeg gooien.

Het essentiële debat binnen de sociaaldemocratische familie is dat tussen de ‘klassieke socialisten’ en de ‘nieuwe socialisten’.

De eersten zijn gepokt en gemazeld in vrijzinnigheid, de vrijmetselarij, de strijd tegen het klerikale, de verdediging van de administratieve neutraliteit, politieke economie, etc. Kortweg: het socialisme als ‘kind van de Verlichting’. De tweede groep heeft dit pad al een eind verlaten. Ze zijn hierdoor op ethisch vlak in raar vaarwater geraakt.

Het zijn ook de nieuwe socialisten die het hoofdoekenverbod van Patrick Janssens nog steeds niet verteerd hebben. Het is inderdaad een paradox dat Janssens, zowat de belichaming van dit ‘nieuwe socialisme’, in deze de bondgenoot was van de klassieke socialisten zoals Léona Detiège.

De nieuwe socialisten zijn dan wel subtiel, maar steeds nadrukkelijker aanwezig in het discours van links. Bij thema’s als de Armeense genocide, onverdoofd slachten van dieren, draagmoederschap of euthanasie merk je de spanningen in de wandelgangen van het parlement. Onder Vlaamse socialisten blijft de discussie meestal nog onderhuids, toch zullen ze hoe dan ook vrij nadrukkelijk met dit debat geconfronteerd worden. De vraag: zullen zij onverkort de waarden van de Verlichting verdedigen en daar geen marge in toelaten?

Als de klassieke socialisten zich graag de kinderen van de Verlichting noemen dan zijn de nieuwe socialisten de kinderen van mei ’68. Hoewel ze in hun jonge jaren wel degelijk antiklerikale beeldenstormers waren, heeft enkele decennia van cultuurrelativisme tot vreemde gevolgen geleid.

Was God enkele jaren geleden nog dood, dan is hij nu herrezen in het politieke debat. Vanuit de drang om de westerse waarden te bekritiseren en minderheden te willen beschermen, is er een op zijn minst ambigu te noemen relatie ontstaan tussen religie en het linkse denken. Denk hierbij maar aan de aanslag in Parijs. Ils étaient tous Charlie. Maar nu de emoties wat bekoeld zijn, stelt zich de vraag hoe de socialisten zich hierover moeten positioneren. Verder streven naar een volledig secularisatie of toch een herpositionering – om hun islamitische achterban niet voor het hoofd te stoten?

Als je de discussie verpersoonlijkt dan verdwijnt de tegenstelling tussen Crombez-Tobback in het niets ten opzichte van de tegenstelling tussen Monica De Coninck en Yasmine Kherbache. De twee Antwerpse dames vertegenwoordigen misschien ongewild exact de twee groepen binnen de Vlaamse sociaaldemocratie. En ook al slepen de voorzittersverkiezingen al maanden aan, eigenlijk werd dit debat er nooit ten gronde gevoerd.