‘Ik heb me teruggetrokken en de schuldgevoelens, het verdriet, de narigheid opgekropt. Toen ben ik als overlevende uit die tijd interessant geworden – waardoor ik in ernstig conflict met mijn schuldcomplexen raakte. Want in deze gesprekken ging het nooit om de schuldvraag maar enkel en alleen om historische feiten. Ik kon er dus over vertellen zonder me te hoeven rechtvaardigen. Ik heb daar verschrikkelijk mee gezeten – en het heeft me nóg meer aan het denken gezet. Nu heb ik een dubbele reden om te treuren: om het lot van de miljoenen mensen die door de misdaden van de nazi’s om het leven zijn gekomen. En om het meisje Traudl Junge dat niet zelfverzekerd en bedachtzaam genoeg was om zich op de juiste manier hiertegen te verzetten.’