Burgers nemen te weinig hun verantwoordelijkheid op?

Laat het mij zeggen met een metafoor van een Nederlandse professor. Het gevecht van onze maatschappij voor leefbaarheid is als een voetbalmatch. De tegenpartij is onveiligheid. Het middenveld zijn de sociale organisaties, gemeentebesturen en het onderwijs. In het voetbalspel is het de bedoeling dat de bal bij de aanvallers ligt om te scoren. Die aanvallers zijn de burgers zelf. Zij maken het spel. Door hun eigen gedrag zorgen ze dat er geen overlast is en ook door de buurman aan te spreken zorgen ze dat iedereen zijn normgedrag blijft behouden. Daar moet die bal blijven. Lukt dat niet, zal het middenveld de bal opvangen. Als ook zij de controle verliezen, wordt de bal doorgespeeld naar de verdediging. Dat is de politie. En wie staat in de goal? Ik. Justitie. Bij een goede match moet de keeper niets doen. Nu is justitie een keeper die met één hand op de rug gebonden staat, met al die procedureregels. De goal is dubbel zo groot en we zien zeven ballen tegelijk op ons afkomen.

Justitie is pas de vierde instantie?

Ja, en als de bal toch bij de keeper belandt, trapt hij die zo ver mogelijk terug tot bij de aanvallers.

Dat klinkt als: hebt u een probleem, los het zelf op.

Daar komt het grotendeels op neer, de burgers moeten leren dingen zelf op te lossen. Nu is de normhandhaving volledig doorgeschoven naar justitie en politie. Dat kan niet meer, het is ook de taak van de burgers. Ik pleit voor meer sociale controle. Gedaan met het adagium “horen, zien en zwijgen”. Ik wil “horen, zien en spreken”.

Dat lijkt op Big Brother.

Je moet als maatschappij keuzes beginnen maken. Ik vind dat Vlaanderen daar hypocriet in is. De overheid moet alles maar regelen, terwijl de burger zijn goesting doet (…) Het individualisme nekt onze samenleving. Die extreem ik-gerichte maatschappij, daar moeten we ons over bezinnen. Gaat die maatschappij overleven? Ik betwijfel het. Elke beschaving heeft een begin en een einde. We hebben de Grieken, Romeinen, Egyptenaren… zien vallen. Als je al die beschavingsmodellen naast elkaar legt, zie je dat het fout liep op het moment dat de groep vervangen wordt door het individu. Om het in seizoenen uit te leggen: we hebben nu echt wel de winter van onze beschavingscyclus bereikt.