WOENSDAG. In Ajax, the Dutch, the War: Football in Europe During the Second World War (Orion, 2003) van Simon Kuper staat een onthutsende foto, genomen op 15 mei 1938 in Berlijn, voorafgaande aan de interland Duitsland vs. Engeland: tegen een achterdoek van duizenden toeschouwers die met het welbekende infantiele gebaar Hitler groeten, strekken niet elf maar tweeëntwintig spelers hun rechterarm. Ook de Engelsen brengen de groet.
Vier maanden later reikte dat keurige uitstulpsel van een paraplu geheten Neville Chamberlain in München de dictator de hand. ‘Peace in our time’ – de beroemde formule is een citaat uit het Book of Commun Prayer.