Uit De Redactie – do 03/03/2016 – artikel van Aya Sabi

Soms gebeuren mooie dingen, ook al krijgen moskeeën dreigbrieven en vervaagt de grens tussen Islamkritiek en Islamfobie.

Aya Sabi studeert aan de Universiteit Hasselt en kijkt voor de redactie.be tweewekelijks met verwondering naar de wereld rondom haar.

De afgelopen week heeft een aantal moskeeën in Nederland dreigbrieven ontvangen, waarop een hakenkruis en een adelaar stonden afgebeeld. Er zit genoeg dreiging in die tekens, symbolen voor haat en een heksenjacht op de Joden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Toch vergezelde deze tekst de brief – misschien om duidelijk te maken dat het deze keer menens is: “Binnenkort hoog bezoek! ! Varkens. Anti-islam. Islam is valse en duivelse religie.”

De haat tegen moslims in het Westen neemt duidelijke vormen aan. Het begon allemaal met haatdragende reacties op nieuwssites. Maar nu zijn we zo gevorderd dat er dreigbrieven worden uitgestuurd en anti-Islam demonstraties gehouden. In Amsterdam hield de voorman van Pegida een spandoek met een nazi-teken vast. Hij werd daarna opgepakt.

Er is een duidelijke grens tussen islamkritiek en islamofobie. De gevallen die de laatste tijd steeds meer en meer voorkomen zijn voorbeelden van islamofobie. Dreigbrieven, rumoerige demonstraties en haatsymbolen zijn niet bepaald kenmerkend voor een theologische discussie over een meningsverschil. Sterker nog: het zijn moslims die worden geviseerd door een haatdragende groep die steeds groter wordt. De geschiedenis leert ons dat wie haat zaait tegen een bevolkingsgroep niets goeds oogsten zal.

De vorige alinea’s schreef ik om u een algemeen beeld te geven van wat er de afgelopen week gebeurd is. We krijgen zoveel verslaggeving over slechte gebeurtenissen vanuit de (sociale) media op ons af dat we denken dat de wereld in onevenwicht is. Dat het kwaad het goede overwonnen heeft. Maar dat klopt helemaal niet. De wereld is in evenwicht en tegenover elk leed dat ons via elektronische schermen bereikt, is er heel veel goeds dat zich ontvouwt, maar ons minder snel bereiken zou.

Toch een beetje schoonheid

Er zijn dreigbrieven naar moskeeën uitgestuurd. Ja. Maar er is ook schoonheid die ik kan neerpennen. Ik kan het bijvoorbeeld hebben over de brief die werd verstuurd vanuit de Landelijke Dialoogcommissie van het Nederlands Verbond voor Progressief Jodendom.

De brief was gericht aan alle moslimgemeenschappen en moskeeën. In de brief stond dat de ondertekenaars met afschuw kennis hadden genomen van de dreigbrieven die er verstuurd waren en dat zij, joden, als geen ander wisten wat dat inhield. Ze betuigden hun solidariteit met de moslims.

Dat is toch een beetje schoonheid die ik graag met u deel in een door haat overwoekerde wereld. Het doet me denken aan de beroemde uitspraak van de predikant Martin Niemöller:

“Toen de nazi’s de communisten arresteerden, heb ik gezwegen;
ik was immers geen communist.
Toen ze de sociaaldemocraten gevangenzetten, heb ik gezwegen;
ik was immers geen sociaaldemocraat.
Toen ze de vakbondsleden kwamen halen, heb ik niet geprotesteerd;
ik was immers geen vakbondslid.
Toen ze de Joden opsloten, heb ik niet geprotesteerd; ik was immers geen Jood.
Toen ze mij kwamen halen was er niemand meer, die nog protesteren kon.”

Tegenover de vele dreigingsbrieven volstond één brief vol solidariteit en liefde. Dat was genoeg tegengewicht. Genoeg om de wereld weer in evenwicht te houden, de schoonheid van het leven te vieren. Genoeg om samen weer even verder te kunnen.

Zolang we opkomen voor de rechten van ieder mens komen we op tegen onrecht.

Samen. Want we leven in een maatschappij vol etnische en religieuze minderheden. Dat is nu eenmaal een realiteit. Zolang we die verscheidenheid omarmen, zijn we verbonden met elkaar. Zodra we de verscheidenheid gaan ontkennen of willen vervagen om eenheid te vormen, creëren we juist verdeeldheid. Het enige wat ons helpen kan, is de ander tegemoet te treden als mens die persoonlijke keuzes gemaakt heeft. Het is aan ons om die keuzes te respecteren, zolang ze niet indruisen tegen de persoonlijke keuzes van een ander.

Zolang we opkomen voor de rechten van ieder mens komen we op tegen onrecht. Staan we enkel op voor onze eigen rechten, dan kunnen we beter blijven zitten. En als we opstaan om de rechten van een ander in te perken, dan rest ons niets dan schaamte. De joodse ondertekenaars van de brief geven het goede voorbeeld. Ze doen de uitspraak van predikant Niemöller tot leven komen. Er gebeuren ook mooie dingen op de wereld.