Chassidisme
Deze orthodoxe stroming dankt haar naam aan het Hebreeuwse woord chesed, een begrip dat zowel liefde als godsvrucht inhoudt. De aanhangers van deze beweging heten chassidiem. Deze benaming wordt ook gebruikt om een groepering aan te duiden van zeer vrome Joden ten tijde van de Makabeeën en een groepering in de twaalfde en dertiende eeuw in Duitsland die zich onderscheidde door uitzonderlijke vroomheid en hoogstaand ethisch gedrag.
In haar huidige betekenis gaat het om een sociaal-religieuze beweging, voortgekomen uit de leer van Rabbi Israël ben Eliëzer (1698-1760), beter beked als de Besjt. Het ontstond in Oost-Europa, in een klimaat van oorlog en vervolging. Discriminerende maatregelen van overheidswege en pogroms door kozakken hadden geleid tot grote verpaupering van de meeste Joden in Polen en de Oekraïne. Een verarming niet alleen op materieel gebied, maar meer nog op geestelijk gebied, omdat het vrijwel onmogelijk was de traditionele religieuze opleidingsrituelen in stand te houden. Zo ontstond naast een kleine ontwikkelde elite een grote massa van ongeschoolden. Aan deze groep Joden bracht de Besjt een boodschap van optimisme en blijdschap. Hij leerde dat voor God alle mensen van gelijke waarde zijn, de onwetende niet minder dan de Talmoed-geleerde. En dat de hemel meer geeft om vroomheid en nederigheid dan om koude geleerdheid.
De hoeksteen van deze op kabbala gebaseerde leer is God’s alomtegenwoordigheid in de wereld en Zijn innerlijke aanwezigheid in de mens en zijn handelen. Zo krijgt niet alleen het gebed een religieuze inhoud, maar ook profane (niet-religieuze) bezigheden en handelingen die met vreugde om God’s aanwezigheid vervuld worden, ontstijgen het alledaagse. In het gebed kan bewustzijn van God’s alomtegenwoordigheid soms leiden tot grote emotionaliteit of vormen van extase.
Typisch kabbalistisch is de gedachte dat er in de schepping vonken van heiligheid zijn neergedaald die door het handelen van de mensen naar hun oorsprong kunnen worden teruggebracht.
In Antwerpen is een bloeiende chassidische gemeenschap, vermoedelijk de derde in grootte na de Verenigde Staten en Israël.