Jonathan Pollard is een vrij man. Na een gevangenisstraf van 30 jaar en 5 jaar proefverlof is de Amerikaan, die veroordeeld werd voor spionage voor Israel, vrij om te gaan en te staan waar hij wil. Men verwacht dat hij snel Aliya zal maken.
De nu 66-jarige Pollard werd in 1985 veroordeeld voor spionage, en kreeg uiteindelijk 30 jaar celstraf. Zijn toenmalige vrouw Anne kreeg vijf jaar. In een interview met Wolf Blitzer in 1987 gaf Pollard toe dat hij informatie naar Israel had gespeeld, informatie waarmee Israel de PLO in Tunis kon aanvallen. Zijn advocaten werden door de Israeli’s betaald, zo bleek later. Gedurende zijn gevangenschap scheidde hij van Anne en trouwde later met Esther Zeitz, een Canadese lerares die actievoerde voor zijn vrijlating. Na een hongerstaking van 19 dagen wist zij zich verzekerd van de steun van Benjamin Netanyahu.
Gedurende de jaren 90 probeerde Israel hem vrij te krijgen, onder meer via het ruilen van spionnen met zowel de VS als Rusland of als onderdeel van het vredesproces. In 1995 ontving hij de Israelische nationaliteit. In 2002 bezocht Netanyahu hem, en beloofde hem dat hij hem vrij zou krijgen. Elke Israelische vraag om zijn vrijlating werd door de Amerikanen afgewezen, ook acties vanuit de Joodse gemeenschap hadden geen effect. Pollard genoot grote steun onder de Israelische bevolking, zo hernoemde de gemeenteraad van Jeruzalem zelfs een plein naar hem. Ook in de VS genoot hij steun, maar zelfs oproepen van Amerikaanse prominenten en politici bleken niet genoeg om Pollard vrij te krijgen. Het gevangenschap van Jonathan Pollard bleek een langdurig pijnpunt in de relatie tussen Israel en de VS.
In 2015 werd Pollard vrijgelaten uit de gevangenis, maar hij moest nog wel 5 jaar proefverlof doorlopen. Zo kreeg hij een gps-tracker om, had hij een avondklok van 7 tot 7 en werd zijn computergebruik gemonitord. Daarnaast was het niet toegestaan dat Pollard de Verenigde Staten zou verlaten. Aan het begin van zijn proefverlof vroeg toenmalig minister van Justitie Ayelet Shaked aan de Amerikanen om Pollard’s proefverlof op te schorten. Na de verkiezing van Donald Trump begon premier Netanyahu met nieuwe pogingen om Pollard vrij te krijgen, zo sprak hij met Pence in 2017, maar zonder succes. In 2018 werd een verzoek tot emigratie van Pollard nog afgewezen.
In november 2020 kwam er een einde aan het proefverlof van Jonathan Pollard. Er was een mogelijkheid van verlenging tot 2030, maar de Amerikanen hebben daarvan afgezien. De kans is groot dat de regering-Trump hiervoor goedkeuring heeft gegeven. Toen het nieuws bekend werd, waren zowel premier Netanyahu als president Rivlin verheugd. Men verwacht dat Pollard naar Israel zal emigreren, maar aangezien zijn vrouw lijdt aan kanker, zal dat niet meteen zijn. De volledige vrijlating van Pollard kan gezien worden als een laatste gift van de Trump-administratie aan Israel, voordat Trump in januari het stokje zal moeten overdragen.
In de Joodse gemeenschap, zowel in de VS als in Nederland, werd lang actiegevoerd voor de vrijlating van Jonathan Pollard. Zo was Alan Dershowitz niet te spreken over de lange straf van Pollard: “As an American, and as a Jew, I hereby express my outrage at Jonathan Pollard’s sentence of life imprisonment for the crime to which he pleaded guilty.” Ook oud-directeur van CIDI, Ronny Naftaniel, pleitte voor zijn vrijlating in 2010. Zo schreef hij dat ondanks de verzuurde verhoudingen tussen de VS en Israel omtrent Pollard, dat de straf die hij kreeg ongekend lang was.
In een statement op Facebook willen Jonathan en Esther Pollard iedereen bedanken voor hun inzet die de vrijheid heeft mogelijk gemaakt. Zij bedanken iedereen voor de brieven, de gebeden en de acties die hebben geleid tot dit moment. Ook bedanken zij de doctoren die hard voor Esther’s gezondheid aan het vechten zijn. Zij hopen snel naar Israel te kunnen verhuizen als de situatie het toelaat.