Iran executeert in Frankrijk gevestigde mensenrechten activist die vorig jaar gevangen werd genomen

De Iraanse dissidente journalist Ruhollah Zam, die werd veroordeeld voor het aanzetten tot geweld tijdens protesten tegen de regering in 2017, werd zaterdag geëxecuteerd, meldde de Iraanse staatstelevisie.

Frankrijk reageerde woedend op de ophanging van de in Parijs gevestigde journalist, die het ‘barbaars en onaanvaardbaar’ noemde, en naar eigen zeggen in strijd was met de internationale verplichtingen van Iran.

Iran zei dinsdag dat het Hooggerechtshof het doodvonnis tegen Zam heeft gehandhaafd, die in 2019 werd gevangengenomen na jarenlang in ballingschap in Frankrijk te hebben geleefd. Zijn Amadnews-feed had meer dan 1 miljoen volgers. De staatstelevisie zei dat Zam, ‘directeur van het contrarevolutionaire Amadnews-netwerk, vanmorgen is opgehangen‘.

Het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken zei in een verklaring:

Frankrijk veroordeelt in de sterkst mogelijke bewoordingen deze ernstige schending van de vrije meningsuiting en persvrijheid in Iran. Dit is een barbaarse en onaanvaardbare daad die in strijd is met de internationale verplichtingen van het land.

Persbelangengroep Reporters Without Borders (RSF) veroordeelde de executie. ‘RSF is verontwaardigd over deze nieuwe misdaad van Iraanse gerechtigheid en ziet (Supreme Leader Ayatollah) @ali_khamenei als het brein van deze executie,’ tweette de groep.

Amnesty International zei dat het ‘ontdaan en geschokt was’ door de actie van Iran:

We roepen de internationale gemeenschap, inclusief de lidstaten van de VN-Mensenrechtenraad en de EU, op om onmiddellijk actie te ondernemen om de Iraanse autoriteiten onder druk te zetten om het escalerende gebruik van de doodstraf als wapen van politieke repressie stop te zetten.

Als zoon van een hervormingsgezinde sjiitische geestelijke, vluchtte Zam uit Iran en kreeg asiel in Frankrijk. In oktober 2019 zeiden de Revolutionaire Garde van Iran dat het Zam had opgesloten in een ‘complexe operatie waarbij gebruik werd gemaakt van inlichtingenmisleiding’. Het zei niet waar de operatie plaatsvond.

Nour News, een persbureau dicht bij de Revolutionaire Garde, zei vorige week dat Zam werd vastgehouden door agenten van de Garde nadat hij in september 2019 naar Irak was gereisd en naar Iran was overgebracht.

Iraanse functionarissen hebben de Verenigde Staten, evenals de regionale rivaal van Teheran, Saoedi-Arabië en tegenstanders van de regering die in ballingschap leven, beschuldigd van het aanwakkeren van de onrust die eind 2017 begon toen regionale protesten over economische tegenspoed zich over het hele land verspreidden. Ambtenaren zeiden dat 21 mensen werden gedood tijdens de onrust en duizenden werden gearresteerd.

De onrust behoorde tot de ergste die Iran in decennia heeft meegemaakt, en werd vorig jaar gevolgd door nog dodelijkere protesten tegen de stijgingen van de brandstofprijzen. Zams Amadnews-feed werd in 2018 opgeschort door berichtenservice Telegram wegens vermeend aanzetten tot geweld, maar verscheen later weer onder een andere naam.

En wat zegt Europa?
De Europese Unie veroordeelt deze daad in de krachtigste bewoordingen en herinnert nogmaals aan haar onherroepelijk verzet tegen de toepassing van de doodstraf onder alle omstandigheden. Hoewel?