Uit HLN digitaal – 02 februari 2016
Het is een vraag die we ons allemaal als een gesteld hebben. Waarvan gaan we later het meest spijt hebben? Die vraag prikkelde ook de nieuwsgierigheid van een Amerikaanse professor in New York. Hij stelde de vraag aan 1.500, 65-plussers en het antwoord is enigszins verrassend.
Gerontoloog Karl Pillemer, gespecialiseerd in de studie van ouderen raakte onder de indruk van een ontmoeting met de 90-jarige June Driscoll, vooral toen ze hem toevertrouwde dat het haar “verantwoordelijkheid was om hier en nu, zo gelukkig mogelijk te zijn.” Al de rest was volgens de vrouw bijzaak. Het zette Pillemer aan tot denken want Driscoll maakte deel uit van een generatie die heel wat tegenslag en verlies kende. De ontmoeting inspireerde de professor tot een grootschalig onderzoek naar de vraag waarvan 65-plussers het meest spijt hebben. In 2004 ging hij van start en hij ondervroeg 1.500 landgenoten. Zijn onderzoek resulteerde in het boek, ’30 levenslessen’ waarin hij de geïnterviewden als echte experts beschouwde die meer wijsheid in pacht hadden dan alle zelfhulpboeken die er op de markt verkrijgbaar zijn.
Verrassend antwoord
Het antwoord op dé vraag was ook voor de professor enigszins verrassend. Neen, ze hadden niet in de eerste plaats spijt over geldzaken, affaires, mislukte zakendeals of een verslaving maar wél over het zich nodeloos zorgen maken. Volgens Pillemer hadden de meesten spijt over al die dingen waarover ze zich nodeloos zoveel zorgen gemaakt hadden. En dat vond Pillmer toch opmerkelijk, gegeven het feit dat de 65-plussers een moeilijke periode in de geschiedenis meegemaakt hadden en velen ook op persoonlijk vlak tragedies beleefden. Maar ze hadden dus vooral spijt over al de verloren tijd die ze besteed hadden aan het zich zorgen maken om niets, om dingen die konden gebeuren en waarover ze geen controle hadden. Dat vonden ze terugblikkend op hun leven, tijd- en energieverlies. “Het kenmerkende van zich zorgen maken is dat mensen zich zorgen maken als er geen concrete aanleiding is om zich ergens zorgen over te maken.” De professor en zijn experts hebben dan ook de volgende suggestie voor zij die zich snel zorgen maken: spendeer uw tijd en energie aan het oplossen van concrete problemen en minder aan het zich zorgen maken.
Pluk de dag
De 65-plussers hadden nog een wijze raad in petto: focus op de korte termijn, eerder dan op de lange termijn. “Wie zich snel en veel zorgen maakt, moet daarmee stoppen en zich de bedenking maken dat het ook wel zal voorbijgaan. Je kan je niet de ganse tijd zorgen maken om alles want dat heeft een nefaste invloed op jouw levenskwaliteit. Soms is het moeilijk om het niet te doen maar toch moet je inspanningen leveren om die zorgen uit jouw hoofd te bannen. Leef van dag tot dag. Het is aangewezen om dingen te plannen maar wees je er bewust van dat je niet alles op voorhand kan plannen. En wat je wel op voorhand plant, kan ook helemaal anders uitdraaien. Daarom is het belangrijk om van dag tot dag te leven”, luidt de raad van de 102-jarige Eleanor Madison. “Als je dan toch ergens angst om hebt, dan moet je precies weten om wat. Probeer jouw angst te begrijpen. Probeer het zo concreet mogelijk in kaart te brengen. Soms is jouw angst gerechtvaardigd en dan kan je maar beter met een plan op de proppen komen”, aldus Joshua Baterman (74).
Don’t worry too much
“We hebben toch altijd zoveel aan ons hoofd”, zegt Clare, een 99-jarige non en ze geeft het volgende voorbeeld: “We maken ons vaak zorgen dat iemand ons zal kwetsen. Je krijgt hem of haar dan ook niet uit jouw hoofd maar laat het los. Ik heb het ook geleerd en het heeft met geholpen omdat er nu eenmaal onbarmhartige mensen zijn. Dat kan je nu eenmaal niet verhelpen. Sommige mensen zullen daarom ook op onze zenuwen blijven werken en dat zo blijven tot we sterven. Maak je daar niet druk om, laat het zijn. Ik heb me intussen al zo vaak gelukkig geprezen dat ik het geleerd heb te doen.” De raad van de geïnterviewde ‘experts’ laat zich dan ook samenvatten als: don’t worry (too much), be happy en pluk de dag!