Een zoon die dwangmatig met zijn moeder wil slapen, lijdt aan het Oedipuscomplex, zo leerde ons Sigmund Freud, stamvader van de psychologie. De wetenschappelijke erfgenaam van Freud, Carl Gustave Jung, bedacht op zijn beurt het Elektracomplex. Bij dat laatste gaat het om de dochter die obsessief met haar papa in bed wil kruipen. Het tweede complex is een nog groter taboe onderwerp dan het eerste. Als we al weten dat het in theorie bestaat en wetenschappelijk onderbouwd is, dan gaan we niet meteen op zoek naar praktische voorbeelden. Schroom en mogelijke schande staan dan in de weg, het is een thema dat mensen onwennig maakt, wegens seksueel afwijkend.
Bovendien komt de strafwet om het hoekje kijken, bij incest, dwang en minderjarigheid. Ik wist er dan ook geen raad mee toen een vriendin (Sandra) ongeveer tien jaar geleden plots uit de biecht klapte.
Sandra deed mij haar verhaal over een relatie die ze pas had afgebroken, met veel hartzeer. Ze was drie maanden samen geweest met een knappe en zeer gecultiveerde man. Het was haast liefde op het eerste gezicht geweest, van de twee kanten, met een onweerstaanbare wederzijdse aantrekkingskracht. Toch was er een schaduwzijde: haar blonde adonis had een dochter van 14 jaar. Het ging om een blits model in wording, én erg bewust was van haar ontluikende vrouwelijkheid. Sandra had meer en meer opgemerkt dat dochterlief zich begon op te dringen bij hun samenzijn ten huize van haar vriend, ze plaatste zich lichamelijk pal in de weg, bijvoorbeeld als ze samen in de zetel zaten, dochter wrong zich er dan tussen. Bij een wandeling of fietstochtje ging dochtertje steevast mee en, meer nog, ze plakte aan de papa. Ze deed thuis aan schootzitten en hing letterlijk rond zijn nek, ondertussen kuskes en aaikes gevend aan haar mannelijke verwekker. Maar nog zoveel erger, Sandra zat er bij toen de dochter triomfantelijk aan papa kwam vertellen dat ze voor de eerste keer haar erogene zone onderaan had onthaard. Sandra wist niet waar ze het had, haar vriend grinnikte eens, maar zijn blik bleef ondoorgrondelijk. Het kon blijkbaar nóg intiemer in hun omgang, want er volgden opeens wat bedscènes in het verhaal. Telkens Sandra niet overnachtte bij haar liefdesminnaar, werd haar plaats ingenomen door het pril puberale dochtertje. Dat werd openlijk in de huiskamer gecommuniceerd. Toen heeft Sandra de deur achter zich dichtgetrokken, wegens mogelijks kantje boordje incestueus. Zelf weet ik niet wat ik hier moet over denken.
Ik heb nooit een dochter gehad. Ik kan niet oordelen over dit soort familiale intimiteit. Bij ons hield men zich gedeisd en kil.
Ik heb indertijd in mijn geboortestreek wel een jong meisje van nabij gekend dat op 18-jarige leeftijd plots zwanger was van een aanvankelijk onbekende vader. Hoe het kwam weet ik niet meer, maar er is wel politie en parket bij te pas gekomen, na een grondig medisch onderzoek door de vaste huisdokter van het gezin. Wat bleek uiteindelijk?
Er waren twee potentiële daders, de eerste was een goeie bekende, namelijk… de vader van het meisje, de tweede was een jarenlange vaste vertrouwenspersoon, namelijk de… huisdokter. Momenteel is dat eertijdse meisje een wolk van een vrouw en zelfs een trotse oma geworden. Ik ben bevriend met haar op FB, ze blinkt zo te zien van contentement en levenslust. Gelukkig toch, die seksuele ravage van bijna 50 jaar geleden lijkt uitgewist.
Kwade tongen hadden het ooit over haar lokkend aandeel in de zondige zaak. Maar dat zijn mijn zaken niet.
Ongeveer vijf jaar geleden was er een ophefmakend assisenproces in Gent. Een man had zijn zoon vermoord omdat die het bedrijfskapitaal van hun gezamenlijke firma verkwanselde. Er waren getuigen pro en contra de vader. Uit het eigen gezin was het de dochter die de kroon spande, zij kwam hartstochtelijk op voor haar papa. Zij adoreerde hem, hij was het perfecte ouderlijke rolmodel. Op het eind van deze zaak bleek dat de papa gedurende jaren twee vrouwen had gehad, om te beginnen zijn echtgenote, maar daarnaast ook zijn liefhebbende dochter, zij gingen geregeld met mekaar intiem naar bed. Niemand heeft hier tussen de lakens kunnen kijken. Het was een volwassen en niet strafbaar incest-seks-verzet.
De Nederlandse dichter Adriaan Morriën (1912-2002) maakte er geen geheim van dat hij de bedsponde deelde met zijn oudste dochter, ook de jongste mocht er bij, tegelijkertijd. Papa Adri lag dan lekker in het midden, ingedekt langs twee kanten, zijn flanken misschien bereden en gestreeld door de weelde van de inteelt. Hij schreef er lyrische verzen over. De jong-volwassen dochters waren lang en slank, zoals hun aantrekkelijke vader, ze verdienden clandestien bij als luxe-prostituees. Vrienden van Adriaan betaalden en genoten mee. Was iedereen tevreden met deze aangebrande regeling? Tot bewijs van tegendeel blijkbaar wel.
Jan Wolkers, een Nederlandse collega-schrijver van Morriën, ambieerde hetzelfde met zijn wolk van een dochter, hij ving echter bot. Wolkers geraakte wel in haar bed, zo schrijft hij openlijk, maar zijn pogingen stopten bij het naderen van haar schoot.
Dochter schoof op.
Even terug naar vader Adriaan en zijn frivole dames die graag vergaten dat ze familie waren, of misschien niet, want waar zitten overal die kicks bij onze mensensoort? De dochters Morriën gingen na het overlijden van de dichtende liefdespapa hun verdere heil zoeken bij een vervangvader, namelijk de schilder Anton Heyboer (1924-2005). Deze artistiek vermaarde Nederlander propageerde nadrukkelijk de veelwijverij, hij praktiseerde dat door permanent met 5 (vijf!) vrouwen onder één dak (en beurtelings in bed) te leven. De volwassen meisjes Morriën waren zijn twee laatste trofeeën, hij sprong van een open en vrolijk trio naar een (van seks) spetterend quintet. Die vijf schoon madammen zijn ook na de dood van Heyboer blijven samenwonen. Goed geboerd, zeg ik.
Ik bedenk wel dat die schilder straf moet geschapen zijn geweest in zijn onderbroek, zijn penseel spatte en spoot voor vijf.
Misschien dat ik in mijn tekst verder zit af te wijken van mijn intro aangaande vader-dochter-betrekkingen. Inderdaad, de onwennigheid blijft, ook bij een vrijdenker zoals ik. Toch moet er een marge zijn voor fantasieën, die haast altijd geënt zijn op ergens een realiteit. Zo was het al in dat oer-hoeren-boek de bijbel, met de geilste verhalen aller tijden. De christelijke wereld is in zijn verste geschiedenis ontsprongen vanuit liederlijke teksten over mythes van seksuele inteelt en incestueuze zeden. De Waalse schilder Félicien Rops (1833-1898) had dit onder andere meesterlijk gecapteerd. Hij schoffeerde met zijn magistrale picturale pornografie de huichelachtige kuisheid van de kerk, hij zette pastoors en nonnen in hun bloot gat, hij liet de bisschoppen copuleren met hun misdienaars. Hij scheerde rakelings langs incest en was een expliciete pionier van de liefde met zijn drieën. Rops leefde trots samen met twee piepjonge zusjes, die hij zijn erotische tweeling noemde. Al wie hier aanstoot aan neemt, moet bedenken dat het telkens om sensuele vrede gaat, nergens een vlekje oorlog. Félicien Rops had zijn potentieel geweer omgesmeed tot een fallus vol potentie. Grote meneer, respect voor zulke hoogstaande omgang met erotiek en seks.
In mijn turbulente jongere jaren betrachtte ik hetzelfde. Ik maak hier geen plaats voor wat misschien bedenkelijke successen zijn. Wel een korte anekdote over een ongelukkige misstap, een mislukte poging tot navolging van Rops. Ooit had ik een vriendinnetje dat eerder een poppetje dan volle vrouw was. Zij viel occasioneel ook op haar eigen sekse. Mooi toch, dacht ik, tot zij mijn eerste echtgenote tegenkwam. Dat giste meteen tussen die twee, de identieke gendergensters deden hun geile werk. Ik stond erbij en legde er me bij neer, naast die twee. Meer ga ik niet vertellen, enkel dat mijn schilderij niet af is geraakt. De naakte waarheid was dat er plots geen plaats meer was voor mij. Ik was hoogstens de mannelijke katalysator geweest, daarna ging het sensuele feestje exclusief voor de dames door. In deze context nog de volgende bedenking: mijn ex-echtgenote aanzag mij te lang als haar vader, dat was haar kinderlijke probleem. Zij wou nog steeds haar papa behagen en hem gehoorzamen als zijn trouwste meisjesvrouw. Vandaar die lange lijdensweg in ons fout gestarte huwelijk. Plus het indirect bewijs dat ik gelukkig niet voor het incestueuze deug. Voor de rest gun ik ieder zijn meug.