Ik heb een zwaargewicht van de Nederlandse letteren over me heen gekregen, een literaire pletwals. Daar gaat mijn mogelijke carrière als debutant van een zekere leeftijd. Ik kan nu enkel nog ambiëren om een soort duplicaat van
Jan Cremer te worden, een hopeloze erotomaan die zijn strapatsen aan de straatstenen tracht kwijt te geraken.
Want door het establishment ben ik nogmaals geweigerd, een kolossaal dikke bobo heeft geoordeeld.
Niettemin blijf ik sportief, op expliciete vraag van mijn geliefde. Zelf ben ik zo geen genereuze ‘incasseur’ van klappen rond mijn kop. Ik geef dus verplicht een tamelijk beschaafd en objectief relaas van de uitgevochten veldslag. Let op mijn aandoenlijke sereniteit bij aanhef, de stil bedwongen woede.
Hier gaan we met de machinerie, ik tik mijn frustratie quasi rustig neer.
Deinzenaar Carlos Alleene (1952) is journalist, literair criticus en auteur. De talige man is een imposante verschijning in de brede regio rond het pittoreske Sint-Maartens-Latem. De schone kunsten gedijen er goed, de bodem is er vruchtbaar voor schrijvers, schilders en artistiek pluimage van het meest diverse soort.
Het is de biotoop van Carlos, de vijver waaruit hij zijn geliefde artiesten vist.
In 2019 verschenen bij uitgeverij Vrijdag zijn memoires onder de titel Voor ik het vergeet. Dit egodocument is een weerslag van zijn jarenlang leven als literair journalist en criticus. Het behelst een verzameling herinneringen aan creatieve figuren, kunstenaars en schrijvers zoals W. F. Hermans, Gerard Reve, Simon Carmiggelt, Roger Raveel, Johan Daisne, Jan Wolkers, Hugo Claus, Karel Appel, Xaviera Hollander en Toon Hermans.
Carlos Alleene is eveneens bekend als presentator en initiatiefnemer van ‘Een uur cultuur’ in Deinze. In deze reeks interviewde hij bekende gasten als filosofe Tinneke Beekman, schrijver Herman Brusselmans, columniste Mia Doornaert, dichter Peter Verhelst, ethicus Ignace Devisch, fotograaf Michiel Hendryckx en andere ronkende namen.
Alleene is een begrip in de streek, en bij uitbreiding in gans cultureel en kunstminnend Vlaanderen. Hij is bij uitstek gewaardeerd én gevreesd als erudiete literatuurkenner en kritische interviewer. Wie bij Carlos zonder kleerscheuren passeert, bekomt snel een ticket naar commercieel succes.
Momenteel bolt de man wat uit, de kaap van de 70 komt langzaam in zicht.
Hij kan op zijn lauweren rusten, hij filosofeert zich door zijn dagen en herleest zijn lievelingsauteurs. Hij herdenkt zijn lange boekenleven en hun scheppers. Zo leerde ik hem onlangs kennen. Als een literatuuratlas.
Op de regionale Radio Tequila in Deinze brengt hij iedere zondag nog een column. Deze stukjes vloeien voort uit zijn rubriek ‘Leven en Latem Leven’ op Facebook. Op die laatste plek mocht ik zijn maatje worden. Mooi toch.
Toen ik onlangs op onze blog een kritisch stukje (Ultra-onorthodox 5/11) schreef over Minjan, het nieuwe boek van Margot Vanderstraeten, pikte Alleene dat meteen op. Hij meldde mij dat hij op 21 november in de bib van Wielsbeke een interview gepland had met deze auteur. Hij nodigde mij uit om aanwezig te zijn op dit literair evenement “want dat kan zeer boeiend worden”. Ik was zeer vereerd, zeker benieuwd naar de repliek van madam Margot, maar paste toch.
Ik vond dat mijn bijdrage al geleverd was.
Ik had Carlos voldoende controversiële stof bezorgd waarmee hij Margot Vanderstraeten kon confronteren. Ik bedoel: de vele missertjes in Minjan, de meerdere inhoudelijke fouten en onnauwkeurigheden in het boek. Eigenlijk had ik mijn maatje een makkelijke voorzet gegeven, hij moest de bal enkel in het lege doel trappen. Applaus verzekerd, Alleene is er zeker niet vies van. Toch had ik in een late reflex de auteur nog verwittigd, ik vreesde dat zij té onverhoeds ging gepakt worden door de sluwe vos Carlos. Zij kon maar beter voorbereid zijn, oordeelde ik, missen is immers menselijk, alhoewel misschien wat lichtzinnig in een verhaal dat zijdelings ook de Holocaust aanraakt. Dus stuurde ik een kort bericht naar Margot V. met de link van mijn column Ultra-onorthodox, eveneens de link van mijn volgende stukje Wiedergutmachung, waarin ik een beetje bijstuurde.
De auteur heeft nooit geantwoord op mijn melding. Geen probleem hoor, dat is haar goed recht. Maar wel verwonderlijk, want ik had me kenbaar gemaakt als
de gids die voor haar het kleurrijke tafereel (uit haar boek) met de spontane schoolkinderen in het museum had geïnitieerd. Oké, geen interesse dus, Margot wilde duidelijk solo gaan. Haar patent op echtheid bewaren, in de ergerlijk aangedikte weergave. Of ging dit nog om dichterlijke vrijheid?
Het bleef voor mij hoe dan ook spannend om uit te kijken naar de afloop van het interview. Ging Carlos misschien vooraf met haar overleggen zodat ze zich kon voorbereiden op zijn kritische vragen, zie zijn reputatie waarmee hij zelf koketteert. Dat moest daar toch een spetterend cultureel vuurwerk worden. Een diepte-interview over lichtzinnige vermeldingen in een boek dat beoogt de opvolger te worden van de bestseller Mazzel tov.
Ik keek de dagen nadien uit naar het verslag van Carlos. Ik verwachtte zelfs enige opspraak in de culturele media. Het ging hier toch om een literaire scheve schaats, een foutentraject in een roman. Een relaas dat missertjes opnam in de deportatietreinen naar Auschwitz. Lichtzinnig toch.
Carlos stuurde me niks, op Facebook hernam hij rustig zijn gangetje met weemoedige foto’s over lege panden en verlaten straten. De desolaatheid.
Ik rook onraad en nam dan zelf het initiatief. Ik stelde hem de vraag naar zijn wedervaren met Margot V. en haar eventuele commentaar op de mankementen in Minjan.
Zijn korte en laconieke antwoord luidde: Vreemd, zij vertelde me dat ze jou helemaal niet kent.
Ik repliceerde dat het inderdaad niet om mij ging, maar om de fouten in haar nieuwe roman.
Carlos Alleene: Waarom ga je daar met haar niet in dialoog over, ik denk dat zoiets best nuttig kan zijn. Succes!
Ik antwoordde dat hij toch de interviewer was, ik gaf hem de voorzet, zo werkt dat toch…
Carlos Alleene: Zo’n voorzet is prima voor een kritisch gesprek, wat die dag totaal niet aan de orde was; een volgende keer misschien. En nu moet ik aan de slag, groeten!
Ik was wat onthutst en probeerde nog met te stellen dat een journalist sowieso toch kritisch moet zijn, is dat dan niet de essentie van de job? In vroeg hem vertwijfeld of hij er dan enkel voor de promo was geweest? In hoeverre is een literaire journalist dan nog objectief in zijn evaluatie van een boek?
Ik wees hem er op dat hij Margot V. wél over mij had gesproken, maar in welke context dan? Om het bijvoorbeeld met mekaar op een akkoordje te gooien, die stoorzender doodzwijgen? Zo dubbel allemaal… Hij interviewt haar, maar ik moet volgens hem met haar in dialoog gaan ?!?
Het gesprek eindigde abrupt met zijn dwingende vraag: geef me u telefoonnummer… Ik gaf niet direct gehoor aan dit ‘bevel’ (gelardeerd met een kemel van een taalfout) en twee minuten later kwam er het ongeduldige: ????
Ik was aangeslagen door deze plotse brutaliteit en had zeker geen zin in een scheldtirade. Dit ging om een totaal gebrek aan hoffelijkheid begaan door een personage dat doorgaat voor een gerenommeerd literair orakel.
Dit is toch een manifest en laakbaar geval van hielenlikkersjournalistiek.
Een omhooggevallen culturele verslaggever die kruipt voor wie bekend en succesvol is, maar trapt naar wie beneden aan de ladder staat en proper probeert omhoog te klimmen. Zo blijken de zeden te zijn in het Vlaamse artistieke wereldje, ik schreef er al over in mijn stukje Fileren van 17/8.
Ik wil zelfs geen deel uitmaken van die abjecte bende, maar ik blijf er wel tegenaan beuken, tegen hun vuile maniertjes en hun vieze leugens. Kijk in de spiegel, Carlos Alleene, en schaam u diep. U teert op list en bedrog.
Deze anekdote biedt ons tevens een spijtig beeld van hoe media, ook de literaire en culturele, soms werken, met al hun manipulaties en gesjacher om een eenvoudige en louter feitelijke waarheid te verdoezelen. Nee, dit is niet goed bedoeld van meneer Alleene, hij speelt het spel mee van ‘ons kent ons’, hij zit bourgondisch mee aan rijk gevulde tafelen. Hij hijst het glas met Margot & co, hij geilt op haar succes en pikt zijn eigen graantje mee. Zijn wanstaltig dikke ego wordt hierdoor gestreeld. Wie in zijn roemdronken ogen een storende judas is, wordt genadeloos vertrappeld. In het dwangmatige belang van zijn zelfcultus, beroemd en berucht in Deinze en omstreken. Een man met… streken. Een lege blubberjournalist.
Ter afsluiting een staaltje uit het scheldproza waarmee Carlos Alleene de conversatie met mij meende te beslechten: mijn beste meneer, ik weet niet wat u bedoelt, ik ken u niet eens, ik heb nooit met u gesproken, laat staan u ontmoet. Eer de (dol gedraaide) haan driemaal gekraaid heeft, zult gij mij verraden hebben. Ik smijt er een bijna bijbels citaat tegenaan. Amen!