Decennia later, op mijn marsen en contramarsen door Duitsland voor het maken van Shoah, kwam ik in het mooie middeleeuwse stadje Günzburg, haast een karikatuur van zijn eigen ideaalbeeld, domein van de Mengele-fabrieken en geboorteplaats van de zoon van het gezin, dokter Josef Mengele, de ‘engel des doods’ van Auschwitz. Tientallen kilometers voor en rond Günzburg voerden trekkers en maai- en landbouwmachines in de akkers en weiden trots en in grote witte letters op hun daken en zijkanten de naam M E N G E L E, in misselijkmakende herhaling.