In een briljant recent essay laat de filosoof Yaki Menschenfreund zijn licht schijnen over de theorie dat de rationaliteit van de Verlichting verantwoordelijk zou zijn voor de Holocaust:

Een dermate destructieve politiek valt slechts te begrijpen wanneer men bedenkt dat de nazistische ideologie grotendeels niet slechts irrationeel maar antirationeel was. Ze koesterde het heidense, voorchristelijke verleden van de Duitse natie, nam de romantische ideeën over een terugkeer naar de natuur en een ‘organisch’ bestaan over en voedde een apocalyptisch vooruitzicht op een einde der tijden vanwaaruit de eeuwige strijd tussen de rassen beslecht zou worden (…) De minachting voor het rationalisme en de daarmee geassocieerde verfoeide Verlichting vormden de kern van het nazistische gedachtengoed. De ideologen van de beweging benadrukten de contradictie tussen Weltanschauung (‘wereldbeschouwing’), ofwel de natuurlijke, rechtstreekse ervaring van de wereld, en Welt-an-denken (‘denken over de wereld’), de ‘destructieve’ intellectuele activiteit die de werkelijkheid ontleedt door middel van conceptualisering, berekening en theoretisering. Tegenover de ‘gedegenereerde’ verering van de rede door de liberale bourgeoisie stelden de nazi’s het idee van een vitaal, spontaan leven, ongehinderd en onverduisterd door compromissen of dilemma’s.