Ik had in Baalrode een oudere kameraad – Berre was zijn naam – die bij ons beneden in de straat woonde. Hij was eigenlijk afkomstig van Brussel, maar verbleef bijna gans het jaar bij zijn oma. Ook zijn papa maakte deel uit van hun gezin. Dat intrigeerde mij mateloos, want van een mama was er helemaal geen sprake. Tot mijn maatje mij in vertrouwen nam, zijn moeder was een… hoer, maar dat mocht ik aan niemand verder vertellen. Dat vuile woordje fascineerde mij natuurlijk, maar ik kon het toch niet echt plaatsen. Voor mij waren dat vrouwen die mottige manieren deden, maar met wie of hoe, dat was voer voor mijn fantasie. Tegenover Berre deed ik wel alsof ik alles van die hoerenmarchandise afwist.
Mijn rijpere maat was een halve geleerde voor mij, hij was in de hoofdstad naar school geweest, had in de hoogste bol van het Atomium gezeten (om er te eten zei hij, maar dat geloofde ik niet) en hij sprak zelfs Frans. Wijzer kon je als 15-jarige toch niet zijn, ik voelde me een kleine jongen tegenover Berre. Ik was ongeveer 12 jaar en leerde in sneltempo alles van hem aangaande zelfbevlekking en kinderverwekking. Dat eerste begreep ik maar half en dat tweede interesseerde me minder, want ik wou nog geen gezin stichten. Volgens Berre echter werd er door de grote mensen vooral gevogeld voor de pret. Zelfs hij had al eens geprobeerd en dat was bijna gelukt. Ik kreeg een tip: voor 100 frank kon het bij zijn tante Alice. Is die madam van onze bakker dan wat ze noemen een hoer, vroeg ik me onzeker af. Duizelig werd ik bij zulke stortvloed aan informatie, mijn onderbuik begon er van te jeuken en ik werd nerveus in mijn korte jongensbroekje.
Mijn andere vrienden, gewone leeftijdsgenoten, waren jaloers op mijn goeie band met die straffe Berre. Ze vonden hem een stoefer, ze wilden zeker niet geloven dat hij al gepoept had, ook niet halvelings met bakkerin Alice. Ze vonden het zelfs prettig om mij wat voor schut te zetten in het bijzijn van mijn slimme kameraad. Zo werd ik geplaagd met mijn gebrekkige uitspraak van de letter r. Ik kon ze zogezegd niet Baalrodens uitspreken, zoals dat hoorde volgens hun evangelie van de lokale taal. Berre stak zijn nek uit voor mij, hij detecteerde die gewraakte letter als een exacte Franse r. Dat had ik zelf nooit geweten, laat staan kunnen bedenken. Al die gasten zaten perplex, ze verstomden, mijn aanzien steeg meteen, Berre had hen schaakmat gezet. Ik voelde mij direct gepromoveerd tot een halve Brusselaar, in mijn overmoed was ik haast naar de… hoeren gegaan. Maar ik had toch wat schrik van die Alice, haar balkon was voorlopig nog te hoog gegrepen. Ik was bang dat ik zou stotteren, dat mijn Franse r zou haperen in haar slaapkamer, dat ik van haar af zou rollen zonder woorden om mijn slappe afgang te verklaren. Ach, ik was nog een jongetje, Berre zorgde voor mij, zeker toen hij zei dat mijn r erg sexy was. Zo scoorde ik grandioos en ik liet de rest van de pestende straatjongens sprakeloos achter mij. Wat een beschermengel al niet vermag, bedankt Berre.
Mijn grote maat is rond zijn 20ste een paar jaar uit Baalrode weggegaan. Er deden allerlei geruchten de ronde, volgens sommigen was hij zelfs op de vlucht. Anderen beweerden dat hij in Leuven Centraal verbleef, het beruchtste gevang van het land. Ik kan enkel bevestigen dat ik hem één keer in onze stad ben tegengekomen, op een zondagavond in een volks café, pal in de buurt van de gevangenis. Was hij penitentiair vrij geweest tijdens het weekend? En moest hij zich gaan melden, vóór middernacht in zijn cel? Hij herkende mij wel meteen en stak van wal met een gewaagd en sterk verhaal.
Zo luisde hij systematisch geld af van rijke mensen, hij bespioneerde hen in het donker, bespiedde hen in bos en veld, achtervolgde hen op rotsen en in spelonken, hij zette zijn instinct in voor op til zijnde seks. Hallo zeg? Ik wist niet wat ik hoorde, maar ik luisterde naar mijn fluisterende maat. De enige kunst was – vertrouwde hij me toe – eens man en vrouw bijna helemaal in hunne blote zijn, attackeer je zo rap mogelijk en ga je met hun kleren lopen. Daarna is het gewoon een kwestie van lef en… losgeld te vragen.
De buit rolt dan vanzelf binnen. Een uitgekiend en uniek verdienmodel, vertelde Berre me fier. Het ging haast altijd om overspelige relaties en dat gat in de verboden seksmarkt had hij ontdekt. Ik was ontzet, maar durfde hem niet echt desavoueren, er restte nog dat tikkeltje respect voor die moedige grote broer van toen, die nu onmiskenbaar een gewetenloze en smerige boef was geworden. Moest hij daarom verder gaan brommen in de gore nor om het hoekje?
Ik vroeg niks, ik nam afscheid met gemengde gevoelens.
Meer dan een decennium later kwam ik hem weer tegen in Baalrode. Hij was rustiger geworden, sprak bedachtzaam en leek me bijna een beschaafde man. Hij moet toen een jaar of 35 geweest zijn. Hij was getrouwd met een schoon madam, een achternicht van tante Alice. Ik vroeg, zonder de minste allusie op zijn eertijdse steelactiviteiten, wat hij nu voor de kost deed.
Hij lachte schamper en schraapte zijn keel: al bijna 5 jaar niks meer.
Verklaar u nader, Berre, dit snap ik niet, op uw leeftijd jong! Awel menne man, dat zal ik u uitleggen: ik heb op zekere dag besloten van nooit nog een poot uit te steken, op geen enkel werk, niet in het wit of niet in het zwart, niet wettelijk of niet stiekem illegaal. Berre had zichzelf ziek verklaard, ongeneeslijk voor gans zijn leven, en de doktoren hadden dat ondertekend.
Hij had een uitkering bekomen voor de rest van zijn dagen, wegens handicap zoveel op een perfect legale schaal.
Daar was geen speld meer tussen te krijgen, beweerde Berre. Maar dan leeft gij op ons kap, probeerde ik voorzichtig.
Ik zag zijn gezicht plots betrekken en verbeterde me: gij teert dan toch gedeeltelijk op uw vrouw?
Toen schaterlachte hij, maar neen, die heeft hetzelfde bekomen van háár dokter, het recht op een goeie tegemoetkoming.
Is die dan ook officieel werkonbekwaam? Jawel, dat zegt de huisarts, hij legt haar voor alle zekerheid regelmatig op haar rug, om grondig te checken, intern en intiem. Die doet een diepgaand onderzoek, gratis en voor niks. Heb ik zelf bedacht, lachte Berre.
Die vroegere goeie Berre was de perfecte beroepsgangster geworden. Hij bleef voor de rest van zijn leven buiten het gevang, allemaal op kosten van de maatschappij. Hij was ook pooier, van zijn mooie vrouw. Tja, moraal en sociale codes, c’est quoi ça?